Bal Arılarının İlkbahar Bakımı ve Beslemesi
Kış aylarında arıların faaliyetleri çok sınırlıdır. Arılarda aktif dönem kışın sona ermesiyle yeniden başlar. İşçi arılar temizlik uçuşu yaparak dışkılarını kovan dışına bırakırlar. Soğuk ve şiddetli geçen kış aylarında bazı kolonilerde ağır kış kayıpları meydana gelebilir, ana arı kayıpları olabilir ve bunun sonucunda koloni düzeni bozulur. Bu nedenle arıcılar erken ilkbaharda, hava koşullarının uygun olduğu öğle saatlerinde koloni kontrolleri yapmalı, anasız ve zayıf kovanları gözden geçirerek önlem almalıdır. Arıların doğal koşullardan en iyi şekilde yararlanması ve bal üretmesi için iyi bir bakım, yeterli besleme ve koloninin bilinçli biçimde yönetimi şarttır.
İlkbahar Bakımında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Arılığın DüzenlenmesiArıların kovanlarını şaşırmamaları için kovanların farklı renklerde boyanması yararlıdır. Rutubeti önlemek için kovanların taş, tuğla gibi takozlar üzerine alınarak yerden 20-25 cm kadar yükseltilmesi gerekir. Uçuş başladıktan sonra kovanların yerleri kesinlikle değiştirilmemelidir.
Koloniler aralarında yan yana en az 2 metre, arka arkaya en az 3 metre kalacak ve birbirinin tam arkasına gelmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
Koloni KontrolüTemizlik uçuşları tamamlandıktan sonra çevre ısısı 15°C’ye yükseldiğinde koloniler kontrol edilir.
Kovan kontrolü için körük yakılır ve kovanın uçuş deliğinden hafif duman verildikten sonra kovanın üst kapağı açılır. Örtü bezi veya tahtası kaldırılır. İçten yapılmış olan dolgu ve örtü bezlerinden gereksiz olanlar alınır. Temizlik sırasında arılı ve ballı çerçeveler, temizlenmiş kovanlara yerleştirilir. Boşalan kovan temizlenir ve yeniden kullanılmaya hazır hale getirilir.
Yapılan ilk kontrollerde, kovan iç tabanı temizliğine ağırlık verilir ve buradan çıkan atıklar etrafa dökülmeyip toprağa gömülür. Kontrollerde, ana arının varlığı, besin stokunun durumu, hastalık ve genel davranışlar gözden geçirilir.
Arılı çerçeveler incelenirken kovan üzerinde tutulmalıdır. Çünkü ana arı ve genç arılar kovan dışına düşebilir.
Bu aşamada, üzerinde arı bulunmayan kırık ve kullanışsız, siyah petekli çerçeveler alınır, eritilerek mum yapılır. Her yıl kuluçkalıktaki peteklerin yarısı yenilenir.
Kovan içi kontrollerde ana arının yumurtlama durumu, yavrulu çerçeve bal stok miktarı ile arı mevcudu incelenir. Böylece ballı ve boş çerçeveler tespit edilir. Sonraki kontrollerde koloni gelişme hızı takip edilir. Bu notlar her koloni için ayrı bir karta işlenir. Kovan içi kontrolleri 12 günde bir yapılmalıdır. Yapılan kontrol sonunda, her koloninin genel durumu kayıt defterine (bakınız koloni kartı) yazılmalıdır.
Koloni Kartı
Boş Kovanların Temizliği
Tecritli kovanlar çamaşır sodası ile yıkanarak, durulanır ve iki gün süre ile güneşte bırakılır.
Zayıf Kovanların BirleştirilmesiAna arısını yeni kaybetmiş kovanlara verilecek çiftleşmiş genç ana arı yoksa, bu durumda anasız olan kovan, analı zayıf bir kovanla veya ana arısı yaşlı bir koloninin ana arısı iptal edilerek, birleştirilmelidir. Birleştirme için analı kovan sabit tutulur, akşam üstü anasız kovanın arıları, arasında elek teli veya kağıt konularak bölünmüş olan analı kovana aktarılır.
Ayrıca ana arılı koloni üzerine, arasında kağıt veya elek teli bulunan bir ballık yerleştirilerek, anasız koloninin çıtaları ballık katına alınmak suretiyle birleştirme işlemi de yapılabilir. Bu koloni birkaç gün şurup veya kekle beslenir. Eğer bölme, kağıt ile yapılmış ise, kağıt 5-6 noktadan kalem ucu ile delinmelidir. Eğer bölme, elek teli ile yapılmış ise kullanılan tel iki gün sonra alınmalıdır.
Ana Arının DeğiştirilmesiKışın ana arısını kaybetmiş veya ana arısı yaşlanmış olan kolonilere çiftleşmiş genç ana arı verilmelidir. Genç ana arı ile çalışan gezginci arıcıların, gittikleri yörelerden daha fazla bal hasat ettikleri bilinmektedir. Ana arılar en geç iki yıl içinde değiştirilmelidir. (Ana arı uygulaması için bakınız 1. Bölüm.)
Zararlılar ve Hastalıklarla MücadeleVarroa Mücadelesi: İlkbaharda Varroa paraziti hemen her kovanda arılar üzerinde ve yavru gözleri içinde değişik yoğunluklarda bulunabilir. Kolonide yavru gelişimi başlamadan önce mutlaka Varroa ile mücadele yapılmalıdır. Arılar üzerinde kışlama döneminde olan Varroa erginleri, henüz aktif üreme dönemlerine geçmeden önce yapılacak mücadele çok etkili olmaktadır. Varroa ile mücadelede kesin sonuç uygun dozda, uygun zamanda ve ruhsatlı ilaç kullanımıyla alınabilir.
Varroa parazitinin hayat devresi ile kolonideki arı, bal ve yavru faktörleri göz önüne alındığında, etkili mücadele zamanı; kolonide arı, bal ve yavrunun en az olduğu ve Varroa’nın pasif devresi olan erken ilkbahar ve geç sonbahardır. Varroa’nın gözler içerisinde olduğu üreme döneminde ilaç etkili olmamaktadır. Bu dönemde kültürel mücadele yöntemi uygulanmalıdır.
Varroa ile mücadelede, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan ruhsat almış ilaçlar kullanılmalıdır. Ruhsatsız ilaçların, balda ve bal mumunda bıraktığı kalıntılar, arı ve insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.
Dikkat! Hastalık ve zararlıların mücadelesi için mutlaka uzmanlar ile görüşülmeli ve tedavi uzman görüşlerine uygun olarak yapılmalıdır.
Dikkat! Hastalıklı ve parazitli kolonilerden diğer kolonilere arı ve yavru takviyesi yapılmamalıdır.
Suni Oğul Hazırlığıİlkbahar ortalarında kuluçkalığa sığmayan çok güçlü koloniler varsa, oğulu önlemek için zaman geçirilmeden bunlara ballık verilmelidir. Eğer koloni sayısı artırılmak isteniyorsa, güçlü koloniler yeni çiftleşmiş bir ana arı ile bölünmeli ve suni oğul elde edilerek koloni sayısı kontrollü şekilde artırılmalıdır. (Ana arı uygulaması için bakınız 1. Bölüm.)
Besin KontrolüKıştan çıkan arılarda besin stokunun kontrolü şarttır. Kolonideki arı ve yavru mevcuduna yetecek miktarda bal ve polen stoku yoksa ilkbahar beslemesine derhal başlanmalıdır. Koloninin beslenmesinde kullanılacak olan maddeler, arıların doğal gıdası olan bal, polen ve su karışımlarına yakın bileşimler olmalıdır.
Bunun için bal yerine rafine şeker, polen yerine yağsız süt tozu ve arı vitamini kullanılmalıdır. Bu gıdalar arıların normal fonksiyonlarını yerine getirmeleri için yeterli olmalıdır. Yardımcı besin maddeleri ile hazırlanan değişik formüller kolonilere ek gıda olarak verilebilir (formül b, c, d, e, f).
Arılara ek besin verme nedenleri:
Erken ilkbaharda arıların beslenmesinde polen ve vitamin katkılı kek kullanılması, kovandaki nemi yükseltmediği için arı sağlığı açısından daha uygundur. İlkbahar şurup beslemesine yöredeki ana nektar akımından 42 gün önce başlanır. Şurup 1:1 oranında hazırlanır (formül a). Şuruplama, yöredeki nektar akımının başlamasından 7 gün öncesine kadar yapılabilir. Nektar akımının başladığı dönemde şuruplama yapılmamalıdır. İlkbaharda uygulanacak iyi hazırlanmış bir besleme programı, koloninin güçlenmesine yardımcı olacak ve yöredeki nektar akımından koloni en iyi biçimde yararlanacaktır. Aksi halde koloniler zayıf kalacak ve arılar kendi besinini bile temin etmekte güçlük çekeceklerdir.
Şurup HazırlamaŞurup temiz su ile yapılır. Bunun için önce su kaynatılır. Kaynatılmış suyun bir müddet soğuması beklenir. Parmağı yakmayacak derecede ılık suya şeker veya bal ilave edilir. Şurup, şeker iyice eriyinceye kadar karıştırılır, kesinlikle tekrar kaynatılmaz. Şekerle kaynatılmış şurup, arılarda sindirim yolu bozukluklarına sebep olmaktadır.
Kek HazırlamaBir kazan içine su konulur. Kek yapımında kullanılacak temiz süzme bal tenekesi ile birlikte su dolu kazanın içine yerleştirilerek, ısıtılır ve balın erimesi sağlanır. Eriyen bal, pudra şekerine ilave edilir ve hamur karma makinesi yardımıyla veya elle yoğurma işlemi yapılır. Ekmek hamuru kıvamına gelen kek şeffaf naylon poşetler içine kolonilerin ihtiyacı kadar konur. Uygulama sırasında naylon poşet kovana temas yerinden yırtılarak, arıların keki rahat tüketebilmesi sağlanır.
Dikkat! Kek yapýmýnda kullanýlan balýn ve polenin kaynaðýnýn belli olmasýna ve hastalýk taþýmamasýna özen gösterilmelidir.
Dikkat! Kek yapımında kullanılan balın ve polenin kaynağının belli olmasına ve hastalık taşımamasına özen gösterilmelidir.
Arıların Beslemesinde Kullanılan Şurup ve Kek Formülleri
Şurup Karışımlarıa- 1 kg şeker + 1 litre sub- 1 litre su + 4 kg balc- 5 kg şeker + 20 kg bal + 2,5 litre su+ 50 gram polen ya da arı vitamini
Kek Karışımlarıd- 3 kg bal + 1 kg polen + 6 kg pudra şekerie- 3 kg bal + 1 kg yağsız süt tozu + 6 kg pudra şekerif- 3 kg bal + 6 kg
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
26 Temmuz 2012 Perşembe
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder